‘De voorlezer’ gaat over een jongen die verliefd wordt op een oudere vrouw. Na hun eerste ontmoeting ontstaat er steeds meer passie tussen de twee. Totdat zij haar spullen pakt en hij haar nooit meer zal zien. Of toch wel?
Michael liep vanuit huis naar school, toen hij de inhoud van zijn maag omhoog voelde komen. Zijn poging om het tegen te houden, was tevergeefs. De gele en oranje stukjes, vermengd met speeksel, golfden door zijn vingers en kwamen op grond van de binnenplaats terecht. Een vrouw, die hem zojuist had gezien, trok hem mee en waste zijn handen en zijn gezicht. Daarna vulde ze twee emmers met water en begon de koude stenen van de binnenplaats schoon te maken. De 15-jarige jongen begon te huilen uit schaamte. Dit was hem immers nog nooit overkomen. De tot nu toe zo hardhandige vrouw, werd bezorgd en zacht. Ze troostte hem en liep met hem mee naar huis.
De vrouw die Michael had geholpen op het moment dat hij in de put zat, heette Hanna. Hanna Schmitz. Hij wist niet zeker hoe oud ze was, maar ze leek rond de dertig. Zodra hij genezen was van de geelzucht, kocht Michael haar – op aandringen van zijn moeder – bloemen en zocht haar op. Op het moment dat hij weer wilde vertrekken, hield hij haar tegen en zei dat ze toch nog naar haar werk moest en ze wel met hem mee zou lopen. Ze verzocht Michael op de gang te wachten, zodat zij zich kon omkleden. De deur stond zodanig op een kier, dat Michael perfect zicht op haar had. Hij kon zijn ogen niet van haar afhouden. Hij vond haar prachtig, maar ze was niet zoals alle andere meisjes die hij normaal aantrekkelijk vond. Ze was vrouwelijk.
“Het was niet haar lichaam, maar het waren haar bewegingen waar hij geen genoeg van kon krijgen.”
Ze voelde zijn ogen in haar rug branden en keek op. Na enige seconden van oogcontact, rende Michael zo snel mogelijk haar woning uit.
Een week later ging hij toch terug naar de woning. Hij kon nergens anders meer aan denken, dan aan haar. Ze was er niet. Na een tijdje voor haar deur te hebben gewacht, kwam ze de trap oplopen met een emmer vol kolen. Tot zijn grote opluchting leek ze niet boos of geïrriteerd over het feit dat hij de vorige keer zo onbeleefd was vertrokken en droeg hem op nog twee emmers te vullen met dezelfde kolen. Toen hij terug kwam, zat hij helemaal onder het zwarte stof van de kolen. Hanna zei dat hij beslist niet zo naar huis kon en zette een bad voor hem klaar. Hij voelde zich behaaglijk in het warme water met het koele briesje van de openstaande deur en zijn geslacht werd stijf. Toen hij zich voldoende schoon had gemaakt, stond hij op en Hanna hulde hem in een grote handdoek. Nadat zij hem had afgedroogd, liet ze de handdoek vallen. Zij was ook naakt. “Daarvoor ben je toch hier?”
Dit was het begin van vele ontmoetingen tussen de twee. Hij las haar voor en ze bedreven de liefde. Totdat Hanna hem ineens had verlaten. Eerder die dag hadden ze ruzie gehad en toen hij terug kwam naar haar huis, was ze weg.
Pas later, als Michael studeert om rechter te worden, komt hij haar weer tegen. Hij woont een proces bij over de concentratiekampen in de Tweede Wereldoorlog. Zijn professor had dit proces onderdeel van het werkcollege gemaakt, in de hoop dat hij het met zijn studenten kon volgen en zo voor zijn eigen onderzoek kon benutten. Hanna Schmitz is één van de verdachten. Michael komt erachter dat ze een verleden heeft gehad met de SS en in Auschwitz heeft gewerkt. Dit heeft een zware impact op zijn leven en bij elke zitting van het proces komt hij meer te weten over waarom hij haar heeft verlaten. Hij leerde haar voor het eerst echt kennen.
Hanna wordt onterecht veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Jaren later raken Hanna en Michael weer in contact. Michael is nu volwassen. Hij begint haar cassettebandjes op te sturen waarop hij haar voorleest. Elke week weer. Als Hanna bijna vrijkomt, doordat ze gratie verleend heeft gekregen, is Michael de aangewezen persoon om haar op te halen uit de gevangenis. Verder heeft ze niemand meer…
In dit boek spreekt mij de combinatie van de passionele liefde tussen Michael Berg en Hanna Schmitz en het oorlogsverleden in Duitsland erg aan. Michael Berg is nooit gestopt met het houden van zijn eerste echte liefde Hanna Schmitz. Geen enkele vrouw die hij later heeft bemind, was even mooi als zij. De lippen van geen enkele vrouw voelden hetzelfde en bij elke vrouw kwam er een moment waarop hij verveeld raakte. Hij miste haar. Ik zou dit boek dus ook zeker aanraden als je een liefhebber bent van liefde en drama.
Naast het feit dat dit boek makkelijk leest, is het ook een realistisch boek. Er zijn later nog veel mensen berecht en veroordeeld vanwege hun oorlogsverleden. Terecht, maar ook vaak onterecht. Het laat de lezer nadenken over de vraag of het nog rechtvaardig is iemand voor iets dergelijks te veroordelen als de oorlog al lang voorbij is en de verdachten al een eigen leven hebben opgebouwd.
Oorspronkelijke titel: Der Vorleser
Schrijver: Bernhard Schlink
Vertaald door: Gerda Meijerink
Oorspronkelijke taal: Duits
Uitgever: Cossee Amsterdam
Jaar van verschijnen origineel boek: 1955
Jaar van verschijnen vertaling: 2003
ISBN: 978 90 5936 5278
Dit boek is ook te leen bij Bibliotheek Arnhem, klik hier om het boek te zoeken en kijk of het momenteel te leen is.
Recensie: Maarten Swart
Tags : Bernhard Schlink, Bernhard Schlink De voorlezer, Bernhard Schlink De voorlezer recensie, Bernhard Schlink recensie
