Een kijkje in de zeefdrukkerij van Willemeen

Geplaatst op 3 juni 2020 Door In Artikelen, Hulp & Info, Lifestyle, Vrije tijd

Update november 2023: de zeefdrukkerij van Willemeen is momenteel niet meer in gebruik. Voel jij je geroepen om hier verandering in te brengen en zie je mogelijkheden om leven in de drukkerij te brengen? Neem dan contact op met Willemeen via info@willemeen.nl

Zeefdrukkerij Willemeen

Al sinds de jaren ’70 heeft jongerencentrum Willemeen in Arnhem haar eigen zeefdrukkerij, waar tot op de dag van vandaag nog volop gebruik van wordt gemaakt. Op ambachtelijke wijze worden er in de zeefdrukkerij allerlei creatieve drukwerken gemaakt, zoals posters voor de diverse concerten en activiteiten die in Willemeen plaatsvinden. Daarnaast worden er ook zeefdrukopdrachten van buiten Willemeen om gerealiseerd, zoals bandshirts en patches in beperkte oplage. Dat maakt de zeefdrukkerij van Willemeen tot een unieke en creatieve werkplaats in Arnhem waar (lokale) creatievelingen en artiesten altijd welkom zijn om hun ideeën uit te werken.

De geschiedenis van de zeefdrukkerij van Willemeen
De zeefdrukkerij is ongeveer tegelijkertijd met het ontstaan van Willemeen opgezet, zo rond 1970. Toentertijd had ieder jongerencentrum en concertzaaltje een eigen zeefdrukkerij, waaronder Doornroosje en Paradiso. Veel mensen wilden niet naar een drukker om affiches te laten maken voor hun activiteiten. Men wilde dit gewoon helemaal zelf doen en lekker creatief bezig zijn. Dat is precies wat er bij de Willemeen ook gebeurde. In de prille begindagen van Willemeen werden affiches en posters voor activiteiten binnen Willemeen steeds naar een drukker gestuurd. Toen bedacht iemand dat het drukken net zo goed bij Willemeen zelf kon gebeuren. Deze persoon heeft samen met wat andere vrijwilligers met behulp van een stofzuigermotor en wat andere onderdelen een zeefdruktafeltje in elkaar geknutseld. Van daaruit is de zeefdrukkerij steeds verder geprofessionaliseerd. Zeefdrukken is en blijft een ambachtelijk proces, want er wordt nog steeds gewerkt met professionele apparatuur van tientallen jaren geleden. Aan de techniek is de afgelopen veertig jaar in ieder geval niet veel veranderd.

 

zeefdruk-willemeen-posters

Een aantal gezeefdrukte posters van concerten in de Willemeen

Zo gaat zeefdrukken bij Willemeen in zijn werk
Bij zeefdrukken heb je een raamwerk. Daar zit een gespannen doek in. Dat doek is geweven waardoor er allemaal gaatjes in zitten, een soort zeef dus. Dit raamwerk is de mal voor één kleur. Voor iedere kleur maak je namelijk een aparte mal. Wanneer je een poster met drie kleuren wilt gaan drukken heb je dus drie aparte mallen nodig. Wat je in het begin doet is de zeef insmeren met een lichtgevoelige pasta. Vervolgens maak je van jouw ontwerp een film door de zeef te belichten, net als het ontwikkelen van foto’s in een doka. Nadat je de mal hebt belicht, spuit je deze vervolgens uit met water. Daarna kun je met de inkt beginnen te werken en je afdruk maken, zoals in onderstaand filmpje te zien is.

Hoelang duurt het proces van zeefdrukken ongeveer?
De voorbereiding is het meest tijdrovende onderdeel van het hele zeefdrukproces. Het drukken zelf gaat namelijk vrij snel. Je gaat de zeef in eerste instantie prepareren, je maakt een film en je moet belichten. Tussendoor moet de zeef ook steeds drogen. Als je vier kleuren gaat gebruiken bij het drukproces, dan maak je dus ook vier afzonderlijke zeven. Daar ben je tussen de 2 en 4 uur mee bezig. Daarentegen kun je het drukken zelf in een uurtje klaar hebben. Je kunt eigenlijk alles zeefdrukken zolang de oppervlakte van het voorwerp dat je wilt bedrukken maar vlak is, want een zeef kun je namelijk niet buigen. Van platenhoezen tot decorstukken en van stickers tot onderbroeken, je kunt van echt van alles bedrukken!

Hoe kan je gebruik maken van de zeefdrukkerij van Willemeen?
De zeefdrukkerij van Willemeen mag en kan door iedereen gebruikt worden. Of je nou vrijwilliger bent bij Willemeen of niet, dat maakt helemaal niet uit. Heb je een idee of een vraag over het zeefdrukken bij Willemeen? Dan kun je altijd een mail met je idee of vraag sturen naar zeefdrukkerij@willemeen.nl.

In de meeste gevallen is het een vaste procedure om een dagcursus zeefdrukken te volgen voordat je zelfstandig aan de slag mag gaan met zeefdrukken bij Willemeen. Dit is niet het geval wanneer iemand al voldoende ervaring heeft met zelfstandig zeefdrukken. Wanneer je een idee hebt gemaild, dan wordt er contact met je opgenomen om het idee verder te bespreken en hier duidelijke afspraken over te maken. Vervolgens kun je – als je idee werkbaar is – aan de slag gaan met je vers opgedane kennis van zeefdrukken!

Wat maakt zeefdrukken zo bijzonder?
Het leuke van zeefdrukken is dat je het na het volgen van een cursus zelf kan doen. Gewoon in je schuurtje of woonkamer. Wanneer je bijvoorbeeld een ontwerp naar een drukker stuurt dan mis je een groot gedeelte van het drukproces. De magie van zeefdrukken is dat je alles zelf doet en je dus betrokken bent bij het hele proces. Dat is voor sommige mensen erg aantrekkelijk en leerzaam. Bij handmatig zeefdrukken zal je nooit iets precies hetzelfde kunnen bedrukken, dit kan alleen met automatische zeefdrukapparatuur. Dit maakt ieder ontwerp ook uniek, dus eigenlijk kun je alles wat uit de zeefdrukkerij van Willemeen komt bestempelen als limited edition!



Is het ook mogelijk om opdrachten uit te laten voeren door de zeefdrukkerij van Willemeen?

Jazeker! Van het bedrukken van T-shirts tot promotiematerialen zoals katoenen tasjes: er is van alles mogelijk. De zeefdrukkerij van Willemeen neemt het liefste wat kleinschaligere opdrachten aan, maar in goed overleg zijn wat grotere opdrachten ook mogelijk. De kosten voor het laten uitvoeren van opdrachten zijn altijd op aanvraag.

 

Video: Meike en Laura

 

Tags : , , , , , , , , , , , , , ,