De dik duizend speeluren die theatermaker Booi Kluiving het afgelopen jaar in het computerspel Rainbow Six Siege doorbracht verraden al meteen dat we hier te maken hebben met een doorgewinterde gamer. ‘Oh, tel daar ook nog maar zo’n driehonderd uur Apex Legends bij op’, vertelt de 26-jarige gamer én theatermaker te midden van een met computers, VR-brillen en beeldschermen gevulde theatervloer in het Arnhemse Theater aan de Rijn. Booi is bij productiehuis De Nieuwe Oost keihard aan het werk om zich voor te bereiden op zijn nieuwe theatervoorstelling ‘Let’s Play’, die daar op 5 februari in première gaat. In deze voorstelling duikt Booi in de wereld van de ‘Let’s Player’, oftewel gamers die zichzelf streamen terwijl ze een game spelen. “Een hele interessante wereld, want in principe zijn streamers net als theaterspelers ook performance artiesten. Juist daarom past dit onderwerp zo goed thuis in het theater, waar tegenwoordig nog niet bijzonder veel ruimte is voor dergelijke soorten nieuwe media.”
Eerder vormde de online wereld al het onderwerp van zijn theatershow ‘KEK’, waarmee hij probeerde te verklaren waarom de internetgeneratie zich vaak niet begrepen voelt. Middels de bekende ‘greentext’ – dé manier van storytelling op imageboards als 4chan – maakte hij in die voorstelling onder zijn alterego ‘Anon’ een theatrale trip naar het denkbeeldige land Kekistan, de online thuisbasis van de alt-right beweging en eveneens een bekende uitvalsbasis voor internettrollen van over de hele wereld. Hiervoor moest hij zijn veilige bubbel verlaten om er vervolgens gaandeweg achter te komen dat Kekistan ook een bizarre echokamer is waarin extremere denkbeelden gemakkelijk versterkt worden.
Nu ligt de focus dus op de streamers en let’s-players van deze tijd. Streamers zoals PewdiePie genieten tegenwoordig meer bekendheid dan de gemiddelde popartiest. De vraag waarom mensen zo graag spelen én graag kijken naar mensen die spelen vormt dan ook de rode draad van deze voorstelling. Gamen lijkt precies het tegenovergestelde te zijn van wat we met onze kostbare tijd zouden moeten doen. Maar is dat ook echt zo? De realiteit en de digitale wereld lopen immer steeds meer door elkaar heen.
Zelf games livestreamen
Booi: “Ik ben zelf al van jongs af aan geïnteresseerd in streamers en let’s players zoals Pewdiepie, Jacksepticeye, Markiplier en Ninja. Volgens mij zijn er globaal gezien twee soorten streamers: hele goede en hele vermakelijke. De eerste categorie kijk je om games beter te leren begrijpen en om je te vergapen aan hun skills. De tweede categorie bekijk je grotendeels voor het entertainment.”
Gamevideo’s maken is echt enorm hard werken, dat heeft Booi ook zelf ervaren. Hij dompelde zich onder in de wereld van streamers door zelf ook een tijdlang aan de slag te gaan op YouTube via zijn alterego Itsyaboybooi. Een game livestreamen is één ding, het succesvol doen is een compleet ander verhaal, getuige de 48 abonnees die Booi de afgelopen maanden heeft weten te vergaren.
“In mijn voorstelling speel ik ook een alter ego, waarmee ik op zoek ben naar contact en erkenning. Gaandeweg verlies ik mijzelf daarin. Het verbaast mij ook echt dat Pewdiepie bijvoorbeeld pas na zo’n tien jaar dagelijks video’s uploaden eindelijk een pauze neemt. De vraag is niet alleen hoe je het interessant houdt voor je kijkers, maar vooral ook voor jezelf. Wanneer je dezelfde game voor de zoveelste keer opstart moet je wel een manier hebben gevonden om het voor jezelf ook leuk te houden.”
Inspiratie uit een computergame én een oude mythe
“De inspiratie voor deze voorstelling kwam ook voort uit het spelen van een game. Ik was op een gegeven moment bezig met het spelletje ‘Getting Over It’, een game waarin je jezelf een berg op moet werken met behulp van een grote hamer. Als je hierbij ook maar een klein foutje maakt, straft die game je genadeloos hard af en moet je een gedeelte van een level weer opnieuw doorspelen. Dat deed mij denken aan de mythe van Sisyphus. Dat is een oude Griekse legende over een man die de goden had beledigd. Om hem te straffen lieten ze Sisyphus een zware steen naar de top van een berg duwen. Maar elke keer als hij boven was, rolde de steen weer naar beneden en moest hij opnieuw beginnen. Dit proces herhaalt zich eindeloos. Uiteindelijk word je daar zo gek van, dat je je gaat afvragen wat het nut van je bestaan is. Vanuit die gedachte ontstond het idee voor deze theatershow: op zoek naar het nut van spelen in het leven, door middel van games.”
Gamen in het theater
“Ik wil de menselijke kant van de let’s player laten zien en de setting van een theater helpt daar enorm bij. Op de theatervloer is de beleving intenser dan thuis op de bank, want je ziet direct wat er gebeurt. Je kunt het niet pauzeren en ook niet vooruit spoelen, iets wat bij een gewone stream wel het geval is. In het theater probeer je binnen de kaders van het podium je publiek een zelfbedachte wereld in te zuigen. In deze voorstelling komt die wereld echt tot leven, mede doordat we veel gebruik maken van Virtual Reality. Dat werkt trouwens een stuk intenser op de zintuigen dan ik van tevoren had verwacht. Als je door virtueel gras loopt, dan voel je het bij wijze van spreken onder je voeten kietelen.”
In-game ontmoetingen: van aap tot anime-meisje
“We gaan de game afspelen op een muur van meer dan tien schermen, wat technisch gezien nogal een uitdaging is om goed werkend te krijgen. In de game die ik speel kom ik medespeler Maurice tegen, die ook op het podium staat. Hij is uitgerust met een VR-bril en tracking devices, waardoor het publiek precies kan zien wat hij allemaal doet, terwijl je hem in de game dezelfde bewegingen ziet maken. Maar dan niet als Maurice, maar als een aap of een anime-meisje.
Als je zelf VR-games speelt, is het prima om snelle bewegingen te maken, omdat je het dan zelf doet en je hersens het allemaal prima kunnen verwerken. In een theater is dat anders, dan moet je het tempo afstellen op het publiek. Het is voor de toeschouwer al snel heel veel wat we doen. Maurice moet daarom voor zijn gevoel heel langzaam bewegen met de VR-bril, zodat de beelden niet te snel langs flitsen.”
De sociale aspecten van online gaming
“Maurice staat zo’n twee meter bij mij vandaan op het podium, maar ik ontmoet hem alleen in de virtuele wereld. Dat heeft enerzijds een beetje een vervreemdend effect: ik kan bij wijze van spreken gewoon naar hem toe lopen om een praatje te maken, maar ik kom alleen in contact met zijn digitale vorm. Aan de andere kant hebben virtuele werelden het juist heel gemakkelijk gemaakt om met anderen in contact te komen. In een online spel als World of Warcraft zijn duizenden internationale vriendschappen ontstaan tussen mensen die elkaar nooit in het echt hebben ontmoet. Dat is natuurlijk ook echt wel een bijzonder fenomeen van deze tijd.”
De realiteit en de digitale wereld
“In het echte leven word je niet zo beloond als in games. Soms probeer ik me voor te stellen hoe het zou zijn als het echte leven hetzelfde zou werken als een game. Dan zou je punten verdienen voor alles wat je doet, een ‘achievement’ voor het wegwerken van de afwas of zo. Helaas is dat in het echte leven niet zo.
We willen in ‘Let’s play’ zoveel mogelijk elementen van het streamen naar voren laten komen. Zo wil ik bijvoorbeeld uitleggen dat ik niet mag schelden als het even niet lukt, omdat ik dan ‘gedemonetized’ kan worden. Maar hoe we dat vormgeven staat nog niet helemaal vast, het script is op het moment van spreken nog in wording. Het is ook de bedoeling dat we de theatervoorstelling heel ‘meta’ gaan livestreamen, maar het is nog niet helemaal zeker of de pc’s dat allemaal aankunnen. In deze pc zitten vier videokaarten, 32 Gb werkgeheugen en alsnog heeft Windows er moeite mee om alles soepeltjes op meerdere beeldschermen te laten draaien. Gelukkig maakt de RGB-verlichting deze game-pc nog een stuk sneller”, grapt Booi.
Het onderwerp voor zijn volgende theatervoorstelling heeft Booi inmiddels ook al klaarliggen. Die gaat namelijk over memes en hoe deze van oorsprong grappig bedoelde plaatjes inmiddels op zichzelf staande en evoluerende ideeën zijn geworden, en misschien al wel meer dan dat…
Concept, tekst en spel: Booi Kluiving | Virtueel spel: Maurice Vonk | Scenografie: Kars van den Heuvel | Digitaal concept: Abel Enklaar | Eindregie: Thijs de Wit | Tekstbegeleiding: Rik van den Bos | Techniek: Rob Daanen | Productie: De Nieuwe Oost | Met dank aan: Eve Hopkins, Wieke van Rosmalen, Het Huis Utrecht
Speeldata Booi Kluiving – ‘Let’s Play’,
Dinsdag 4 februari 2020, 20:00 – 21:30, Try-out ‘Let’s Play’, Theater aan de Rijn
Woensdag 5 februari 2020, 20:00 – 21:30, Première ‘Let’s Play’, Theater aan de Rijn
Donderdag 6 februari 2020, 20:00 – 21:30, Voorstelling ‘Let’s Play’, Theater aan de Rijn
Vrijdag 7 februari 2020, 20:00 – 21:30, Voorstelling ‘Let’s Play’, Theater aan de Rijn
Zaterdag 8 februari 2020, 20:00 – 21:30, Voorstelling ‘Let’s Play’, Theater aan de Rijn
> Facebook event – Let’s play – Booi Kluiving | De Nieuwe Oost
Beelden: redactie Jongin Arnhem / Wieke van Rosmalen
Tekst: redactie Jongin Arnhem
Tags : Booi Kluiving Let's Play, De Nieuwe Oost, gamestreaming, Interview Booi Kluiving, Let's Play Arnhem, Let's Play Booi Kluiving, livestreaming theater, theater aan de rijn, theater games
