Recensie: ‘Tsjechov’ – Toneelgroep Oostpool

Geplaatst op 1 maart 2013 Door In Recensies, Uitgaan

Toneelgroep Oostpool speelt ‘Tsjechov’. Een nieuwe voorstelling van regisseur Erik Whien rond de eenakters van A.P. Tsjechov.

“Wat is het leven? Je kunt net zo goed vragen wat een peen is. Een peen is een peen. Verder heb ik niets over het leven te melden.”

De Russische schrijver Anton Tsjechov schreef voornamelijk toneelstukken en korte verhalen.  Met name door de korte verhalen wordt hij door velen beschouwd als een der grootsten uit de literatuurgeschiedenis. Hij verwierf zijn roem in het laatste decennium van de negentiende eeuw. Zijn tijdloze klassiekers worden nog steeds overal ter wereld gespeeld.

Tsjechov schreef over een bonte verzameling van mensen, onderwerpen en problemen. Zijn werk als arts is hierbij een grote inspiratiebron geweest. In zijn praktijk kwam hij in aanraking met de gebruikelijke menselijke ellende zoals ziekte en dood. Van zijn werk worden nu drie eenakters op humoristische wijze door Toneelgroep Oostpool gespeeld.

Het Aanzoek‘ lijkt de intentie te hebben een romantisch verhaal te zijn. Het begint met een huwelijksaanzoek (gespeeld door Bram van der Heijden en Wendell Jaspers) met de goedkeuring van vader (gespeeld door Bram Coopmans). Er lijkt niets mis te kunnen gaan maar de zenuwachtige aanzoekpogingen van de jongeman lopen steeds stuk op zeer heftige discussies over eigendom van grond en over wie de beste jachthond heeft. De spanningen lopen hoog op en de hele situatie krijgt tot tweemaal toe een verrassende wending.

Bram van der Heijden (l), Bram Coopmans

De Beer‘ slaat op het personage met de naam ‘Smirnov’ en wordt gespeeld door Stefan Rokebrand. Het is een verhaal dat zwijmelt in verdriet en ook andere extreme uitingen van gevoelens laat zien.

Weduwe Popova (Kirsten Mulder) rouwt om haar overleden man en wil dit de rest van haar leven blijven doen. ‘Smirnov’ komt binnenvallen en wil direct het geld dat haar overleden man hem verschuldigd is. Omdat zij hem dit niet meteen kan geven probeert hij haar onder druk te zetten. Het uiteindelijke gevolg hiervan is een schiet-duel dat gek genoeg uitloopt op een intense verliefdheid.

Kirsten Mulder, Stefan Rokebrand

Over de Schadelijkheid van Tabak‘ wordt in dit stuk nooit gesproken. Een monoloog die door Bram Coopmans in de personage van Iwan Iwanovitsj Njoechin dusdanig wordt gespeeld dat deze bijna als waarheid wordt ervaren.

Bram Coopmans

 

Iwan zegt een lezing te gaan houden omdat zijn vrouw daarop aandrong, maar al pratend komt hij hier niet aan toe. Telkens stelt hij het onderwerp uit door te vertellen hoe krachtig en dominant zijn vrouw is. Hij heeft het over zijn miserabele leven, veroorzaakt door het tergende karakter van zijn vrouw. De schrik is groot als blijkt dat zij in de coulissen staat.

Op het einde van de monoloog smeekt Njoechin het publiek hem niet te verraden: ‘Vertel haar dat de lezing…, dat de vogelverschrikker – dat wil zeggen: ik dus – zich waardig heeft gedragen…’ Ernst en humor wisselen elkaar pijlsnel af. Het is meeslepend, humoristisch en droevig tegelijk.

Alle drie de eenakters zijn voorzien van een verrassend verloop in hun verhaallijn en hebben een duidelijke overeenkomst qua boodschap; we willen allemaal gezien en gehoord worden. De verhalen zijn tijdloos en klassiek.

De indringende emoties worden vaak met geschreeuw geuit. Hier en daar is het geschreeuw overbodig; het spel heeft het lang niet altijd nodig. Dat er veel humor in de stukken zit blijkt wel door het feit dat het publiek dikwijls luid lacht. Andere emoties als hartstocht en onbegrip worden meeslepend gespeeld.

Het minimalistische podium bestaat slechts uit pallets. Het decor is een houten wand op wielen. Hiermee worden de scènewisselingen speels en vermakelijk gemaakt. De achterkant van deze wand fungeert als een soort opbergkast voor alle rekwisieten. De kostuums zijn gedetailleerd en benadrukken het klassieke aspect van het stuk. Zelfs op de laarzen van Smirnov (de Beer) zat modder van zijn lange tocht naar Arnhem…

Tjechov; een stuk vol emoties, kwetsbaarheden, verrassende wendingen en humor.

Deze voorstelling is t/m 23 maart 2013 te zien in de Nederlandse theaters, klik hier voor de speellijst.

Recensie: Femke Weijers en Linda Augustijn

Fotografie: Sanne Peper

Tags :