Dit zijn de verhalen van Nynke en Eva, twee 18-jarige meiden die kampen met depressiviteit. Zij stonden open voor een interview en doen hun persoonlijke verhaal dat eerder ook verscheen in WZine. Wat ging er vooraf aan hun depressie, welke proces maakten zij door en wat heeft hierbij geholpen? En wat moet er volgens Nynke en Eva echt veranderen binnen de huidige hulpverlening?
Het verhaal van Nynke – “De enige manier waarop je hier uitkomt is in een kist”
Nynke vertelt openhartig over het feit dat zij zich altijd al ‘anders’ heeft gevoeld. “Ik kleedde mij altijd al een stuk anders dan de rest van de leerlingen in mijn klas. Ook was ik in de brugklas al erg actief op social media zoals Instagram. In die tijd zat ik al niet lekker in mijn vel en had ik het gevoel dat er iets niet klopte. Op social media las ik veel over het onderwerp depressie, maar dit onderwerp werd daarop ook regelmatig geromantiseerd naar mijn idee.
Langzamerhand kwam ik dieper in een depressie terecht en begon ik met automutileren. Dat gaf mij een gevoel van controle. Dat gevoel vond ik ook in eten op momenten dat het slecht met mij ging. In die periode schreef ik gedichten en hield ik een dagboekje bij waarin ik beschreef hoe ik mij voelde en wat er per dag was gebeurd. Mijn automutilatie werd snel opgemerkt door mijn omgeving omdat de littekens enorm goed zichtbaar waren. Op school heb ik mijn mentor op een gegeven moment in vertrouwen genomen om mijn verhaal te kunnen delen. Daarnaast heb ik mijn verhaal ook aan een paar vrienden verteld. Zij vonden dat behoorlijk lastig omdat ze niet echt wisten hoe ze ermee om moesten gaan. Niet gek ook, want mijn vrienden waren toen ook zo’n twaalf jaar oud. Nadat ik mijn verhaal had gedeeld werd er vervolgens niet echt meer over gesproken door mijn vrienden.
Mijn ouders en zus heb ik als laatste ingelicht over mijn situatie. Hun verdriet en onbegrip raakte mij enorm. Iedereen, ik ook, voelde zich enorm machteloos. Ook mijn ouders en zus wisten niet precies hoe ze mij konden helpen. In het begin hebben ze mij enorm veel gecontroleerd. Dat vond ik lastig, maar achteraf gezien vond ik het ook wel fijn. Ondertussen ging het automutileren toch door, totdat school ingreep en contact opnam met mijn ouders. Hierdoor kon ik pas terug naar school wanneer er professionele hulp werd ingeschakeld.
Voordat ik een diagnose kreeg had ik zelf natuurlijk al online opgezocht wat er met mij aan de hand zou kunnen zijn. Ik kon de hele checklist voor symptomen rondom depressie afvinken, maar het drong maar niet tot mij door. Ik wilde mijn problemen voor mijn omgeving zo klein mogelijk houden, zodat ik de controle kon behouden. Maar hierdoor zijn mijn problemen uiteindelijk alleen maar groter geworden.”
De zoektocht naar hulp
Vanaf dat moment begint de zoektocht voor Nynke naar een behandelaar die haar kan helpen. Nynke heeft veel behandelaars gezien. Iedere keer als het even wat beter met haar gaat, wordt de behandeling stopgezet. Daarna gaat het dan toch steeds weer mis en begint de zoektocht weer opnieuw. Dit alles heeft een enorme impact op haar gehad.
“Het is bijzonder dat je weggestuurd wordt uit een kliniek wanneer je aangeeft niet meer te willen leven. Of dat er geen goede behandeling is, terwijl je 24/7 onder toezicht moet staan omdat je een gevaar voor jezelf en je omgeving vormt.” Veel professionals vinden Nynke al snel te complex en verwijzen door. Eén van de opmerkingen van zo’n professional is Nynke goed bijgebleven: “De enige manier waarop je hier uitkomt is in een kist”.
Na een lange zoektocht vol met behandelaren, klinieken, jeugdzorg en traumatische ervaringen, is Nynke bij Pro Persona terechtgekomen. Haar behandelaar geeft aan dat ze thuis ook beter kan worden. Het nadeel van een kliniek is dat daar jongeren zijn met dezelfde problemen. “Het leek daar soms echt op een wedstrijdje wie het meest ziek is”, aldus Nynke. “Ik heb echt leren aangeven wanneer het slecht met mij ging en dat vormde wel echt een keerpunt in mijn proces. Ook zit ik in een appgroep die de klok rond bereikbaar is. Daarin deel ik alles met mijn huidige behandelaar.”
Als Nynke haar jongere zelf zou kunnen bellen, dan zou ze het volgende zeggen “Doe het niet! De eerste keer dat je jezelf pijn doet kan op dat moment misschien wat onschuldig lijken, maar het eindigt in een enorm traumatiserende ervaring.”
Nynke is momenteel nog steeds keihard aan het werk om beter te worden. Ze is thuis en heeft een hele fijne psychiater die haar goed weet te helpen.
Het verhaal van Eva. “Je moet geen tattoo gaan zetten hoor, want ik heb die verminkingen wel gezien”
Eva is opgegroeid in een klein dorpje. Op de basisschool gaat het redelijk goed, ook al voelt ze dat ze anders is dan andere kinderen. Vanaf de middelbare school verandert er iets. Ze heeft het gevoel dat ze niet in het ‘normale plaatje’ past. Dit leidt tot negatieve gedachtes, nare stemmen en automutilatie. Bij haar thuis valt het wel op dat er iets aan de hand is, maar er wordt niet over gesproken. Dat is te lastig. Wel krijgt Eva een opmerking van haar vader naar haar hoofd geslingerd als ze met een inktpen aan het spelen is: “Je moet geen tattoo gaan zetten hoor, want ik heb die verminkingen wel gezien”.
‘’Toen een vriendin mijn littekens zag, pakte ze mijn arm en begon ze de krassen te tellen’’
“Het viel mijn vrienden wel op dat ik lange mouwen droeg terwijl het 25 graden was, maar er werd verder niets achter gezocht. Dit veranderde toen ik een keer ging zwemmen met vrienden. Ik had pleisters over de littekens op mijn armen en benen geplakt, maar die lieten los in het water. Een vriendin pakte mijn arm vast en begon de krassen te tellen, met als boodschap: ik ga je in de gaten houden en bijhouden of er niet meer littekens bijkomen, dit mag je nooit meer zo doen. Ik vond het enorm heftig om ineens op deze manier in de ‘belangstelling’ te staan. Mijn toenmalige vriend werd boos op mij en een vriendin heeft haar moeder op de hoogte gebracht van de situatie. Die moeder nam vervolgens contact op met mijn moeder. Mijn ouders besloten al snel om het er met de huisarts over te hebben, want ‘nu anderen het ook hebben gezien, is het misschien toch wel serieus’.
Dit was voor mij ook hét moment om het gesprek aan te gaan met een goede vriendin, die zelf trouwens ook in een wat problematische situatie zat. Dat geeft een gevoel van gedeelde smart en veiligheid, omdat ik er toen niet meer helemaal alleen voor stond. We hielpen elkaar de dagen door en deelden lief en leed. Ik uitte mijn gevoelens ook door complete blaadjes vol te krassen met een pen. Soms probeerde ik wat te schrijven, maar dit eindigde altijd in een verfrommeld papier en meer frustraties omdat het enorm confronterend was.
“Ik kon mijzelf heel goed wijsmaken dat er niks aan de hand was, want anderen hebben het veel erger.’’
Voordat ze in behandeling ging bij Pro Persona wist Eva al goed wat er met haar aan de hand was. “Het was een kwestie van een checklist afvinken. Toch vond ik het lastig om mijn situatie te erkennen. Ik kon mijzelf heel goed wijsmaken dat er niks aan de hand was, want anderen hebben het veel erger. Pas na een aantal gesprekken bij Pro Persona besefte ik dat ik hulp nodig had. Vanaf dat moment vond ik de gesprekken met de psycholoog juist fijn en zat er vooruitgang in mijn behandeling. Wat mij hierbij enorm heeft geholpen is wat mijn behandelaar tegen mij zei: ‘Je kan nu wel de antwoorden geven die ik wil horen, maar dat gaat jou niet helpen’. Dat was natuurlijk enorm confronterend om te horen, want ik wilde mijn omgeving juist tevreden houden en daar viel mijn behandelaar ook onder. Ik ging confrontaties dus echt uit de weg. Daarom ging ik mij nog meer afsluiten en speelde ik mooi weer om mijn omgeving maar niet teleur te stellen of boos te maken. En dat terwijl het eigenlijk erg slecht met mij ging. Door therapie leerde ik langzaam te beseffen dat het oké is om af en toe gewoon een kutdag te hebben. Op sommige dagen mag je al blij zijn dat je je bed uitkomt. Juist op dat soort dagen moet je de lat niet te hoog leggen voor jezelf.
Ik kan nu zeggen: fuck it, wat is het ergste dat er nu kan gebeuren?
Ook heb ik geleerd om afscheid te kunnen nemen van mensen die mij niet kunnen accepteren zoals ik ben. Toch heb ik nog steeds moeite met het omgaan met nare gevoelens en lastige situaties. De eerste neiging die ik dan heb is de situatie ontkennen, maar juist op zo’n moment ga ik een rondje lopen of er met iemand over praten, die dingen helpen mij. Ik kan mijzelf meer accepteren en heb geleerd om op een andere manier naar lastige situaties te kijken. Ik kan nu zeggen: fuck it, wat is het ergste dat er nu kan gebeuren? Zo kan ik slechte situaties ombuigen naar volgende-keer-beter-momenten.
Dit willen Nynke en Eva graag anders willen zien binnen de huidige hulpverlening
Zowel Nynke als Eva geven aan dat er binnen de hulpverlening te snel labels worden geplakt op mensen. Het lijkt erop dat een diagnose soms belangrijker is dan kijken naar wat er daadwerkelijk nodig is. Hierdoor ligt de focus van de behandeling op de diagnose. Het is juist belangrijk om een behandelaar te vinden die er mét jou voor wil gaan en die jou als persoon ziet in plaats van een diagnose.
Daarnaast geven beide dames aan dat het niet werkt om mensen met suïcidale gedachten bij elkaar op de kamer te plaatsen. Hierdoor kan het een wedstrijdje worden wie het ziekste is, vertelt Nynke. In een van de klinieken waar ze is geweest, werden de stekkers van de sondevoedingapparatuur eruit getrokken door cliënten, puur om aandacht te krijgen. Het maakt niet uit welke aandacht iemand krijgt, als het maar aandacht is. Waar ook echt meer aandacht voor moet komen zijn de lange wachtlijsten. Het is echt essentieel om die te verkorten, want het duurt nu vaak veel te lang voordat iemand de hulp krijgt die nodig is.
Als je zelf met problemen zit, is dit wat Nynke & Eva aan jou willen meegeven vanuit hun eigen ervaringen
Wees lief voor jezelf en praat over je problemen. Natuurlijk zul je mensen tegenkomen die verdrietig of juist boos worden. Wees daarop voorbereid en begrijp dat dergelijke reacties vaak voortkomen uit onwetendheid of juist onmacht. Er zijn ook mensen die je gaan helpen, probeer je aandacht juist op die personen te vestigen. Zorg ook dat je niet te grote doelen voor jezelf maakt. Kijk per dag hoe het met je gaat en geef niet op, hoe moeilijk dat soms ook lijkt.
Komt er iemand uit je omgeving naar je toe die zelf problemen heeft? Besef dan dat er geen foute reactie bestaat, er is hier namelijk geen handboek voor. Het allerbelangrijkste is er om voor deze persoon te zijn en te luisteren, maar let wel goed op dat andermans pijn niet jouw eigen grote probleem wordt.
Tags : automutilatie jongeren, depressie, Depressie Arnhem, depressie jongeren, hulp bij depressie, interview depressie jongeren, interview over depressie, jong en depressief, open over depressie, WZINE
